Hoogsensitief en autisme: wat is het verschil?

vrouw met muts kijkt naar strand

Wat is de betekenis van autisme en wat is de relatie met HSP? Ontdek in dit artikel meer over de overeenkomsten en verschillen met hoogsensitiviteit, bijvoorbeeld bij volwassenen en vrouwen.

Autisme betekenis

Autisme is een stoornis die zich kenmerkt door beperkingen op het vlak van sociale interactie en communicatie en specifieke gedragspatronen zoals herhalend gedrag of specifieke interesses. Het wordt in het boek DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders; een boek met criteria voor stoornissen) ook wel autismespectrumstoornis (ASS) genoemd. Een psychiater of GZ-psycholoog kan deze diagnose stellen. Hoe autisme zich uit wisselt van persoon tot persoon. Vroeger werd gesproken over verschillende soorten zoals Klassiek Autisme, Asperger en PDD-NOS genoemd in de DSM IV.

Relatie HSP en autisme

Dr. Elaine Aron ontdekte dat ongeveer 1 op de 5 mensen een hoogsensitief/hooggevoelig persoon (HSP) is. HSP herkennen zich in deze HSP kenmerken. HSP hebben een gevoeliger zenuwstelsel ten opzichte van niet HSP. Ze kunnen prikkels intenser ervaren ten opzichte van niet-HSP. Met deze HSP test ontdek je of jij hoogsensitief bent. Hoogsensitiviteit is een eigenschap en kan wel of niet worden beheerst. Als het wordt beheerst kun je gemakkelijk gebruik maken van de voordelen van hoogsensitiviteit.

Er bestaan veel misverstanden over een ASS en hoogsensitiviteit. Als je een hoogsensitief persoon bent, heb je niet meteen een ASS en als je een ASS hebt ben je niet meteen een HSP. Hieronder volgen wat voorbeelden van overeenkomsten en verschillen die kunnen voorkomen bij volwassenen, inclusief vrouwen. Hoe hoogsensitiviteit en/of een ASS zich precies uit, verschilt van persoon tot persoon.

Hoogsensitiviteit en autisme: overeenkomsten

Of/hoe de overeenkomsten zich precies uiten tussen hoogsensitiviteit en een ASS wisselt van persoon tot persoon. Hieronder vind je wat voorbeelden:

  • Gevoelig zijn voor prikkels; prikkels kunnen sterk binnenkomen. Als een HSP zijn/haar hoogsensitiviteit nog niet goed beheerst kan die overgevoelig zijn, dit kunnen mensen die een ASS hebben ook zijn.
  • Een sterke behoefte hebben aan structuur.
  • Perfectionistisch zijn.
  • Rechtvaardigheid en eerlijkheid belangrijk vinden.
  • Plichtsgetrouw zijn.
  • Als een HSP zijn hoogsensitiviteit nog niet goed beheerst, kan die net zoals iemand met een ASS moeite hebben om zich af te sluiten voor prikkels.
  • Als een HSP zijn hoogsensitiviteit nog niet goed beheerst, kan die net zoals iemand met een ASS prikkels zoals drukte vermijden en liever alleen zijn.
  • Een voorkeur hebben om diep na te denken en het leven serieus nemen.
  • Een voorkeur hebben voor diepgaande gesprekken.
  • Als een HSP zijn hoogsensitiviteit nog niet goed beheerst, kan die net zoals iemand met een ASS piekeren.

Verschil HSP en autisme

Of/hoe de verschillen zich precies uiten tussen hoogsensitiviteit en een ASS wisselt van persoon tot persoon. Hieronder vind je wat voorbeelden:

  • Hoogsensitiviteit wordt niet gezien als stoornis, autisme wel (al is hier discussie over en wordt autisme door sommigen niet als stoornis en beperking gezien, maar als een manier van zijn). Een HSP kan zijn/haar hoogsensitiviteit leren beheersen, waardoor die geen last heeft van overgevoeligheid. Bij zelfacceptatie en in een positieve omgeving (waarbij de omgeving rekening houdt met iemand met autisme en er bijvoorbeeld relatief weinig prikkels en veranderingen zijn) hoeft iemand geen last te hebben van autisme.
  • De prikkelgevoeligheid is anders:
    -In tegenstelling tot een HSP, kan iemand met een ASS kan overgevoelig én ondergevoelig zijn voor prikkels. Iemand is dan bijvoorbeeld overgevoelig voor externe prikkels, maar ondergevoelig voor interne prikkels (bijvoorbeeld van zijn/haar eigen lichaam. Iemand kan bijvoorbeeld pijn, dorst en honger minder goed/niet waarnemen).
    -Overprikkeling kan zich anders uiten. Een HSP kan omdat prikkels (zoals emoties en sferen) intens binnenkomen overprikkeld raken. Iemand met autisme kan ook overprikkeld raken door anderen, bijvoorbeeld doordat die veel probeert te beredeneren (“wat zal iemand nou bedoelen?”), zich dan afsluiten en daardoor ongevoelig en niet empathisch op anderen overkomen. Een HSP komt vaak dan nog wel gevoelig en empathisch op anderen over (al hoeft dit niet zo te zijn).
  • Een HSP kan gemakkelijker sociale interactie met anderen hebben en communiceren, ten opzichte van iemand met autisme:
    -Een HSP neemt gemakkelijk subtiele en onuitgesproken prikkels waar, ze kunnen bijvoorbeeld emoties van zichzelf en iemand anders waarnemen en deze intens beleven en hiermee omgaan (mits die in balans is). HSP pikken onuitgesproken verwachtingen op en kunnen zich goed inleven in anderen en waarnemen wat een ander nodig heeft, in tegenstelling tot iemand met een ASS. Iemand met een ASS kan emotionele empathie hebben (en met anderen meeleven en meevoelen) en geraakt worden door onrecht en leed, en minder cognitieve empathie hebben (mee begrijpen); zo’n iemand kan zich lastig verplaatsen in wat een ander nodig heeft. Anderen hebben vaak het gevoel dat ze goed begrepen worden door een HSP, maar niet door iemand met autisme. Iemand met een ASS weet niet wat er van hem/haar wordt verwacht.
    -Iemand met een ASS kan moeilijk eigen of andermans emoties herkennen, benoemen en ermee omgaan. Iemand met een ASS kan alexithymie hebben, waardoor iemand bijvoorbeeld niet of weinig in staat is om zijn/haar gevoel te voelen, te onderscheiden en/of te verwoorden. Een HSP kan dit, mits die zijn/haar hoogsensitiviteit beheerst.
  • Een HSP kan als die zijn hoogsensitiviteit nog niet goed beheerst, energie zoals gevoelens van een ander overnemen. Een HSP kan als die zijn hoogsensitiviteit nog niet goed beheerst zo opgaan in andermans energie en problemen, dat die daar wakker van ligt. Bij iemand met autisme is dat niet het geval.
  • Een HSP heeft geen herhalend gedrag dat uit balans is, in tegenstelling tot iemand met een ASS.
  • Een HSP heeft vaak een brede belangstelling, iemand met een ASS heeft vaak interesse in één of een beperkt aantal onderwerpen.
  • Een HSP is als die in balans is kalmer, heeft meer zelfcontrole en kan gemakkelijker met verandering omgaan dan iemand met autisme.

Autisme en HSP bij vrouwen

Het is mogelijk dat een vrouw hoogsensitief en/of een ASS diagnose heeft. Vrouwen kunnen (net als mannen) een eventuele ASS camoufleren, bijvoorbeeld door sociaal wenselijk gedrag aan te leren en te vertonen. Dit kan (onbewust) energie kosten en leiden tot psychische problemen. De onderstaande video gaat er verder op in:

Meer weten?

In de Training Floreer in je werk als hoogsensitieve vrouw ga ik in op reguliere diagnoses in relatie tot hoogsensitiviteit en hoogsensitiviteit. Via die weg kan ik je ook verder helpen met eventuele vragen hierover.

Vond je dit artikel waardevol? Doneer!

Heb je iets aan dit artikel gehad? Je doet mij een groot plezier met een donatie :). Daarmee ondersteun je mij om nog meer informatieve en inspirerende artikelen te kunnen delen in de toekomst. Elk bedrag (klein of groot) is heel welkom. Doneren kan al vanaf €2,-! Klik hier om te doneren >>>

Over Femke de Grijs

Femke de Grijs, met logos van de tijdschriften Libelle, Margriet en Happinez

Als kind stond ik van nature in contact met fijnstoffelijke dimensies. Toen ik erachter kwam dat mijn omgeving niet waarnam wat ik waarnam, werd ik bang voor andermans mening hierover en sloot ik mij hiervoor af.

Jarenlang onderdrukte ik mijn paranormaliteit en hoogsensitiviteit en leefde ik vanuit mijn ratio. Ik cijferde mijzelf (spirituele essentie) weg en leefde naar de verwachtingen van de buitenwereld. Dit gaf op den duur fysieke, emotionele en mentale klachten zoals uitputting en somberheid. In het reguliere circuit liep ik vast.

Ik voelde dat ik het roer om mocht gooien, leerde de vruchten van mijn sensitiviteit plukken en ging mijn droom leven. Zo kwam ik tot bloei. Mijn levenspartner Mathijs en ik verkochten ons huis in Nederland. Sinds 2017 reizen wij voor onbepaalde tijd samen met hond Juultje (geboren in 2022) de wereld over.

Ben jij een ambitieuze spirituele vrouw en wil ook bezield leven? Ik help jou graag, bijvoorbeeld via mijn gratis E-book, blogs en begeleiding.

Aanvullende artikelen

4 reacties op “Hoogsensitief en autisme: wat is het verschil?”

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

  1. Christine avatar
    Christine

    Beste Femke,
    Kan iemand die autisme heeft ook hoogsensitief zijn?
    Groetjes,
    Christine

    1. Femke de Grijs avatar
      Femke de Grijs

      Beste Christine,

      Check het artikel ;).

      Groetjes,
      Femke

  2. Sofie avatar
    Sofie

    Duidelijke en waardevolle informatie, dank je voor het delen

    1. Femke de Grijs avatar
      Femke de Grijs

      Beste Sofie,

      Bedankt voor je leuke reactie! Graag gedaan.

      Hartelijke groeten,

      Femke

Scroll naar boven